AYM’den engelli araç alımında ÖTV istisnasını değiştiren karar: 9 ay sonra iptal

Anayasa Mahkemesi (AYM), engellilik oranı %90’ın altında olan bireylerin yalnızca aracı kendileri kullanıyorsa Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) istisnasından yararlanmasını öngören kuralı iptal etti. 22 Nisan’da alınan karar, Anayasa’nın sosyal devlet ve eşitlik ilkelerine aykırı bulunarak Resmî Gazete’de yayımlanmasından 9 ay sonra yürürlüğe girecek. Bu karar, engelli bireylerin araç alımlarındaki ÖTV muafiyetine erişimini kolaylaştırarak, sürücü belgesi alamayanların da istisnadan faydalanmasının önünü açıyor. Karar, engelli hakları savunucuları tarafından olumlu karşılandı.

İptal edilen kural neydi?

4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 7. maddesindeki kural, engellilik oranı %90’ın altında olan bireylerin ÖTV istisnasından yararlanabilmesi için aracı bizzat kullanabilmesini ve bunu sağlık kurulu raporuyla belgelemesini şart koşuyordu. Bu düzenleme, fiziksel veya zihinsel engelleri nedeniyle sürücü belgesi alamayan bireyleri istisna kapsamından dışlıyordu. AYM, bu durumun eşitlik ilkesine aykırı olduğunu ve engellilerin toplumsal katılımını engellediğini belirtti.

Kararın gerekçesi nedir?

AYM’ye yapılan başvuruda, kuralın devletin engellileri koruma ve topluma uyumlarını sağlama yükümlülüğüne aykırı olduğu savunuldu. Mahkeme, düzenlemenin sürücü belgesi alamayan engelli bireyleri göz ardı ettiğini ve bu farklı muamelenin nesnel bir gerekçesi olmadığını vurguladı. Kararda, sosyal devlet ilkesinin engellilere eşit haklar sunmayı gerektirdiği, mevcut kuralın ise bu ilkeyi ihlal ettiği ifade edildi. İptal, engelli bireylerin haklarına erişimini güçlendirmeyi hedefliyor.

Karar ne anlama geliyor?

İptal kararı, engellilik oranı %90’ın altında olup aracı bizzat kullanamayan bireylerin de ÖTV istisnasından yararlanabileceğini gösteriyor. 9 ay sonra yürürlüğe girecek karar, özel tertibatlı araç alımlarında daha kapsayıcı bir yaklaşım sunacak. Engelli hakları savunucuları, bu kararın ayrımcılığı azalttığını ve engellilerin bağımsız yaşam hakkını desteklediğini belirtiyor. Meclis’in bu sürede yeni bir düzenleme yaparak istisna koşullarını netleştirmesi bekleniyor.