Yıl sonunda kayıtlı çalışan sayısı 25,6 milyon olarak açıklanırken emekli, dul ve yetim aylığı alanların sayısı 16,6 milyona ulaştı. Ancak zorunlu sigortalı çalışan sayısındaki farklar sisteme daha ayrıntılı bakmayı gerektiriyor; stajyer, kursiyer ve çıraklar çıkarıldığında bu sayı daha da azalıyor. Gözlemler, son yıllarda hem EYT düzenlemesi hem de düşük doğum oranlarının aktif/pasif oranında ciddi bir bozulmaya yol açtığını ortaya koyuyor.
21 İlde Emekli Sayısı Çalışan Sayısını Geçti
Türkiye genelinde 21 ilde, emekli, dul ve yetim aylığı alanların sayısı aktif çalışanların önüne geçti. Sinop ilk sırada yer alırken, bu ilde 65 bin 514 emekliye karşılık yalnızca 48 bin 42 kayıtlı çalışan bulunuyor. Zonguldak, Bartın ve Rize gibi illerde de aynı dengesizlik öne çıkıyor. Bu dengesizlik, sosyal güvenlik sisteminde bölgesel farklılıkları derinleştiriyor. Uzmanlar, sürdürülebilirliği sağlamak için ideal aktif/pasif oranının 2,5 ila 3 arasında olması gerektiğini belirtiyor ve mevcut oranların sistem üzerinde yük oluşturduğunu ifade ediyor.
Büyükşehirlerde ve Diğer İllerde Görülen Farklılıklar
İstanbul'da aktif çalışan sayısı emekli nüfusundan fazla ve oran 1,64 düzeyinde. Ankara'da ise aktif/pasif oranı 1,46 olarak hesaplandı. İzmir, Denizli, Gümüşhane, Kastamonu, Samsun, Sivas, Uşak ve Kırıkkale gibi şehirlerde çalışan sayısının emekli sayısından yüzde 10 civarında fazla olduğu dikkat çekiyor. İller arasındaki bu farklılıklar, uzun vadede sosyal güvenlik sisteminin yükünü artırıyor. Son veriler, özellikle EYT sonrası emekli olanların sisteme hızlı giriş yaptığını, bu nedenle pasif sigortalı sayısının hızla arttığını gösteriyor.
Aktif/Pasif Oranında Tarihsel Değişim ve Sistemin Seyri
Son yıllarda aktif sigortalı çalışanlarla emekli arasındaki oran düşüş gösterdi. 2022 yılında 2,01 olan aktif/pasif oranı, 2023'te 1,66'ya, 2024'te ise 1,61'e geriledi. SGK verileri, çırak, stajyer ve kursiyerler dışarıda bırakıldığında bu oranın 1,49'a kadar düştüğünü gösteriyor. Türkiye genelinde artan emekli sayısı ve bölgesel istihdam dengesizlikleri, sosyal güvenlik sisteminde alarm seviyesine işaret ediyor. Sistem üzerinde her geçen yıl artan yükün, ilerleyen yıllarda daha dengeli bir işleyiş gerektirdiği vurgulanıyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: