Trump: İran’a saldırmasaydık ateşkes olmazdı

ABD Başkanı Donald Trump, 25 Haziran 2025’te Hollanda’nın Lahey kentindeki NATO Zirvesi’nde, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile birlikte yaptığı açıklamalarda İsrail-İran çatışmasının ateşkes sürecini değerlendirdi. Trump, ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine yönelik saldırılarının ateşkesi mümkün kıldığını savunarak, “Biz saldırmasaydık ateşkes olmazdı, başarısız olsaydık her şey farklı olurdu” dedi. İran’ın uranyum zenginleştirme kapasitesinin yok edildiğini iddia eden Trump, Gazze’de rehine anlaşmasına yakın olduklarını ve İran’la dört gün içinde yeni bir ilişki kurulabileceğini belirtti. Ancak, ABD istihbaratının nükleer tesislerin tamamen imha edilmediği yönündeki raporuna tepki gösterdi.

İsrail-İran ateşkesi ve Trump’ın iddiaları

Trump, 12 gün süren İsrail-İran çatışmalarının ardından sağlanan ateşkesi överek, “İsrail ve İran’la gurur duyuyorum, ateşkes iyi gidiyor” dedi. ABD’nin 22 Haziran’da Fordow, Natanz ve İsfahan’daki nükleer tesislere düzenlediği saldırıları “tam bir imha” olarak nitelendirdi ve İran’ın artık uranyum zenginleştiremeyeceğini savundu. Ancak, Reuters’a göre, ABD istihbaratı bu tesislerin birkaç ay içinde yeniden işlevsel olabileceğini belirtti. Trump, bu raporu “saçma” diyerek reddetti ve “Resimlere bakın, her şey simsiyah” ifadesiyle saldırının yıkıcı olduğunu vurguladı. Denizaltılardan fırlatılan 30 Tomahawk füzesinin hedeflere 30 santim sapmayla isabet ettiğini ekledi.

Gazze ve bölgesel diplomasi

Trump, Gazze’deki rehine krizinde “büyük ilerleme” kaydedildiğini ve anlaşmaya yakın olduklarını açıkladı. İran’a yönelik saldırıların, Hamas’ın elindeki rehinelerin serbest bırakılmasını kolaylaştıracağını savundu. Ayrıca, İran’la dört gün içinde yeni bir diplomatik ilişki kurulabileceğini öne sürdü, ancak detay vermedi. Al Jazeera’ya göre, İran Dışişleri Bakanı Abbas Araghchi, Moskova’da Putin ile görüşerek ateşkesi desteklediklerini, ancak ABD’nin yeni yaptırımlarına karşı olduklarını bildirdi. Trump’ın açıklamaları, ateşkesin kırılganlığına rağmen diplomasi umutlarını canlı tutuyor.

NATO ve savunma harcamaları

Trump, NATO Zirvesi’nde savunma harcamalarının artırılmasını ele aldı. Üye ülkelerin GSYİH’nin %5’ini savunmaya ayırmasını isteyen Trump, “Savunmaya çok para harcanıyor, ama olumlu sonuç alacağımıza inanıyorum” dedi. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Trump’ı “barış adamı” olarak överken, zirvenin ittifakın caydırıcılığını güçlendireceğini belirtti. Ancak, Trump’ın NATO’nun 5. Maddesi’ne bağlılığı konusundaki belirsizliği, Avrupa’da endişe yaratıyor. Zirve, İran-Rusya ilişkileri ve Ukrayna savaşının da gölgesinde geçti.