Ünlü ayakkabı markalarına domuz derisi cezası

Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu, New Balance ve Vans markalarına, ayakkabılarında domuz derisi kullanımıyla ilgili eksik bilgilendirme nedeniyle toplam 2,5 milyon TL’ye yakın para cezası uyguladı. Camper markası için de soruşturma başlatılırken, dini hassasiyetlere aykırı içeriklerin açıkça belirtilmemesi tüketiciyi yanıltıcı bulundu.

Kurul, New Balance’ın W990GL6, M2002RST, U9060BLK ve U991LG2 modellerinde ve Vans’ın bazı ürünlerinde, Türkiye’deki açıklamalarda “süet”, “file” veya “sentetik” gibi genel ifadeler kullanıldığını, ancak yurtdışı sitelerde “pigskin/mesh” ibaresiyle domuz derisi belirtildiğini tespit etti. Bu durum, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a aykırı görülerek cezalar kesildi.

Ayakkabı Devlerine Domuz Derisi Cezası: 2,5 Milyon TL Yaptırım

Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu, New Balance’a 1 milyon 730 bin TL, Vans’a 863 bin 580 TL idari para cezası verdi; her iki markanın yanıltıcı reklamları durduruldu. Camper için soruşturma sürüyor; cezai işlemler yakında netleşecek. Daily Mail, kararın dini hassasiyetlere vurgu yaptığını ve tüketici güvenini koruma amacı taşıdığını yazdı. New Balance’ın Ağustos 2024’te benzer bir nedenle uyarıldığı, ancak eksiklikleri düzeltmediği belirtildi.

Eksik Bilgilendirme ve Dini Hassasiyet İhlali

Kurul, New Balance’ın Türkiye sitesinde “W990GL6”, “M2002RST”, “U9060BLK” ve “U991LG2” modellerinde %37 domuz derisi kullanıldığını belirtmeden genel ifadeler kullandığını tespit etti. Vans’ın bazı modellerinde de “pigskin” bilgisi eksik bulundu. Yurtdışı sitelerde “pigskin/mesh” açıkça yazılırken, Türkiye’de bu bilginin gizlenmesi, Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’ne aykırı bulundu. Reklam Kurulu, “Dini hassasiyetlere aykırı bileşenler açıkça belirtilmeli,” diyerek markaların etik ve hukuki sorumluluğunu vurguladı. Bloomberg, bu kararın Türkiye’deki tüketici hakları için emsal teşkil edebileceğini belirtti.

Tüketici Hakları ve Gelecek Yaptırımlar

Tüketici Konfederasyonu’ndan Aydın Ağaoğlu, domuz derisi kullanılan ürünlerin gizli ayıp sayılarak iade edilebileceğini, fatura kaybolsa bile kart ekstresiyle hakem heyetlerine başvurulabileceğini söyledi. Camper’ın cezası, ürün açıklamalarının detaylı incelenmesi sonrası belirlenecek; tahmini 800 bin TL civarında yaptırım bekleniyor. Reuters, kararların global markaların Türkiye pazarındaki şeffaflık politikalarını etkileyebileceğini yazdı. Kurul, benzer denetimlerin Adidas’ın Samba OG modelinde de yapıldığını hatırlatarak, şubat 2025’te 550 bin TL ceza kesildiğini belirtti; bu, sektörde daha sıkı denetimlerin habercisi.