Belirlenen kavram, özellikle sosyal medya kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte bireylerin toplumsal olaylara verdiği tepkilerin niteliğini sorguluyor. Yapılan halk oylaması sonucunda rakiplerini geride bırakan "dijital vicdan", modern çağın iletişim alışkanlıkları ve sorumluluk bilinci arasındaki çelişkiyi ortaya koyan bir terim olarak kayıtlara geçti. Uzmanlar, bu seçimin dijitalleşen dünyada insani değerlerin geçirdiği dönüşüme dikkat çektiğini belirtiyor.
Oylamaya sunulan beş aday kavram
TDK ve İLAUM iş birliğiyle yürütülen “2025 Yılının Kelimesi/Kavramı” çalışması kapsamında, finale kalan beş farklı seçenek halkın beğenisine sunuldu. Oylamada yer alan diğer adaylar “vicdani körlük”, “çorak”, “eylemsiz merhamet” ve “tek tipleşme” oldu. Katılımcıların tercihiyle en yüksek oyu alan “dijital vicdan”, yılın kavramı olarak tescillendi. Listede yer alan diğer terimlerin de benzer şekilde toplumsal duyarsızlaşma ve kültürel kuraklık temalarına odaklanması dikkat çekti.
Dijital vicdan kavramı ne anlama geliyor?
"Dijital vicdan" terimi, bireylerin çevrelerinde veya dünyada yaşanan trajik olaylara karşı gerçek hayatta somut bir eylemde bulunmak yerine, tepkilerini dijital platformlarla sınırlamasını ifade ediyor. Bu davranış biçiminde kişiler; sorumluluklarını yalnızca bir "tıklama", "beğeni" veya "paylaşım" ile yerine getirdiklerini düşünüyor.
Kavram, dijital mecralarda farkındalık artmış gibi görünse de aslında vicdani reflekslerin ne kadar yüzeyselleştiğini vurguluyor. Eyleme dönüşmeyen, sadece ekran başında yaşanan ve hızla tüketilen bu vicdan türü, toplumsal dayanışma ruhunun zayıflaması riskini de beraberinde getiriyor.
Toplumsal duyarlılığa tutulan ayna
Sosyologlar ve dil bilimciler, bu kavramın seçilmesini toplumun kendi durumuna tuttuğu bir ayna olarak yorumluyor. Gerçek dünyada müdahale gerektiren sorunlar karşısında, sanal dünyanın sağladığı konfor alanından çıkmadan vicdan rahatlatma pratiği, "dijital vicdan" tanımıyla somutlaşıyor. TDK'nın bu çalışması, dilin sadece bir iletişim aracı olmadığını, aynı zamanda sosyolojik tespitlerin bir kaydı niteliği taşıdığını da gösteriyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: