İran İsrail'in savaş uçaklarını düşürdü

Ortadoğu’da İsrail’in İran’a yönelik 13 Haziran sabahı başlattığı geniş çaplı hava saldırıları, bölgedeki tansiyonu yeni bir boyuta taşıdı. İran, İsrail’in nükleer tesisler, askeri üsler ve üst düzey yetkililerin evlerini hedef alan “Aslanın Yükselişi Operasyonu”na misilleme olarak yüzlerce balistik füze fırlattı ve iki İsrail savaş uçağını düşürdüğünü açıkladı. İran Silahlı Kuvvetleri, savunma sistemlerinin çok sayıda füze ve insansız hava aracını imha ettiğini duyururken, Tel Aviv’de patlamalar ve dumanlar gözlemlendi. Çatışmalar, bölgesel bir savaş riskini artırırken, uluslararası toplumdan itidal çağrıları yükseliyor.

İran’ın misilleme saldırıları, İsrail’in Tahran, İsfahan, Natanz, Tebriz ve diğer şehirlerdeki kritik hedeflere yönelik yoğun bombardımanının ardından geldi. İran’ın açıklamasına göre, saldırılar sırasında 78 sivil hayatını kaybetti, 329 kişi yaralandı ve üst düzey askeri yetkililer ile nükleer bilim insanları öldürüldü. İsrail ise İran’ın nükleer programını “varoluşsal bir tehdit” olarak nitelendirerek operasyonun süreceğini belirtti. İran’ın iki İsrail savaş uçağını düşürmesi, çatışmanın hava sahasında da kızıştığını gösteriyor. Bu gelişmeler, küresel piyasalarda petrol fiyatlarının yükselmesine ve bölgesel istikrarsızlık endişelerinin artmasına yol açtı.

İran’ın hava savunması: İki İsrail uçağı düşürüldü

İran Silahlı Kuvvetleri, 13 Haziran akşamı yaptığı açıklamada, hava savunma sistemlerinin İsrail’in saldırıları sırasında etkin bir şekilde çalıştığını bildirdi. İran resmi haber ajansı IRNA, savunma birliklerinin çok sayıda füze ve insansız hava aracını imha ettiğini, ayrıca iki İsrail savaş uçağını düşürdüğünü duyurdu. İran, hava sahasına yönelik tehditleri izlemeye devam ettiğini ve en küçük ihlalin bile sert bir yanıt alacağını vurguladı. Ancak İsrail ordusu, bir savaş uçağının düşürüldüğü iddiasını yalanlayarak, tüm uçaklarının güvenli şekilde üslerine döndüğünü belirtti. İran’ın iddiası, sosyal medyada ve uluslararası basında geniş yankı bulurken, görgü tanıkları Tahran ve Tebriz’de yoğun hava savunma faaliyetleri gözlemlediğini aktardı. Bu olay, İran’ın hava savunma kabiliyetini test ederken, İsrail’in operasyonel üstünlüğüne dair soru işaretleri yarattı.

İsrail’deki hasar: Füzeler yedi noktaya isabet etti

İran’ın misilleme olarak fırlattığı yüzlerce balistik füze, İsrail’de ciddi bir alarma neden oldu. İsrail ordusu, füzelerin çoğunun hava savunma sistemleri tarafından engellendiğini, ancak yedi bölgede isabet alındığını doğruladı. Kızıl Davut Yıldızı acil yardım servisi, Tel Aviv ve çevresinde 17 kişinin yaralandığını, çoğunun hafif yaralar aldığını bildirdi. Tel Aviv semalarında roket izleri ve patlamalar görülürken, bazı bölgelerde binalarda ve araçlarda hasar meydana geldi. İsrail’in Arrow füze savunma sistemi, uzun menzilli balistik füzeleri durdurmak için devreye girerken, Demir Kubbe sistemi kısa menzilli tehditlere karşı kullanıldı. İran Devrim Muhafızları, saldırının “onlarca askeri hedefi” vurduğunu ve “hassas” bir operasyon olduğunu iddia etti. İsrail’de sirenler aralıksız çalarken, halk sığınaklara yöneldi ve ülkenin hava sahası uçuşlara kapatıldı.

Bölgesel ve küresel yankılar: Savaş riski artıyor

İran’ın iki İsrail savaş uçağını düşürdüğünü iddia etmesi ve misilleme saldırıları, Ortadoğu’daki gerilimi tehlikeli bir eşiğe taşıdı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, operasyonun İran’ın nükleer silah kapasitesini engellemek için gerekli olduğunu ve “tehdit ortadan kalkana kadar” devam edeceğini söyledi. İran Yüksek Lideri Ali Hamaney ise İsrail’i “savaş suçu” işlemekle suçlayarak, misillemelerin süreceğini belirtti. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA), Natanz ve Fordow nükleer tesislerinde hasar olmadığını, ancak durumun yakından izlendiğini açıkladı. ABD, İsrail’in operasyonunu “hedefli ve orantılı” bulduğunu belirtirken, Başkan Donald Trump İran’a nükleer müzakerelere dönme çağrısı yaptı. Almanya, Fransa ve Hindistan gibi ülkeler, taraflara itidal çağrısında bulundu. Petrol fiyatlarındaki %8’lik artış, bölgedeki çatışmanın küresel enerji piyasalarını etkileyebileceğine işaret ediyor. Türkiye, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Irak ve Ürdünlü mevkidaşlarıyla görüşmeleriyle diplomasi trafiğini yoğunlaştırdı, ancak çatışmanın yayılma riski endişeleri artırıyor.