Küresel piyasalar, ABD Başkanı Donald Trump’ın korumacı ticaret politikalarının yarattığı depremle sarsılıyor. 7 Nisan 2025 sabahı itibarıyla, Trump’ın karşılıklılık esaslı tarifeleri ve Çin’in misillemesi, borsalarda tarihi düşüşlere yol açtı. Japonya’da Nikkei 225 yüzde 7,83, Güney Kore’de Kospi yüzde 5,57, Çin’de Şanghay Bileşik Endeksi yüzde 7,34 ve Hong Kong’da Hang Seng yüzde 13,46 gerileyerek Asya’yı adeta bir enkaza çevirdi. Avrupa’da da tablo farklı değil: Almanya’da DAX yüzde 10, İngiltere’de FTSE100 yüzde 6, Fransa’da CAC 40 yüzde 7 düşüşle açıldı. Türkiye’de BIST 100 ise güne yüzde 2,8 kayıpla 9117 puandan başladı.
Bu çöküş, Trump’ın tarifelerine Çin’in aynı oranda ek tarife ile yanıt vermesiyle başladı. ABD’nin cuma günü açıkladığı yüzde 34’lük gümrük vergisi artışı, küresel ticaret savaşlarını yeniden alevlendirirken, risk algısı “korku endeksi” VIX’i 60’ın üzerine taşıyarak 5 Ağustos’tan beri en yüksek seviyesine ulaştırdı. Analistler, bu düşüşün 2020’den beri görülen en sert kayıplar olduğunu belirtirken, piyasalar resesyon korkusuyla güvenli limanlara yöneliyor.
Trump’ın Tarifeleri ve Çin’in Misillemesi: Ateşin Fitili
ABD’nin tüm ticaret ortaklarına uyguladığı karşılıklılık esaslı tarifeler, küresel piyasalarda domino etkisi yarattı. Trump’ın yüzde 34’lük ek gümrük vergisi hamlesine Çin’den aynı oranda misilleme geldi. Çin Ticaret Bakanlığı, nadir toprak elementlerinin ihracatına kısıtlama getirirken, 27 ABD şirketini yaptırım listesine aldı. Trump, sosyal medyada “Çin yanlış oynadı, paniklediler. Bu karşılayamayacakları tek şey” diyerek resti çekti. Analistler, bu karşılıklı adımların ticaret savaşlarını şiddetlendirdiğini ve endekslerdeki kayıpların 2020’den beri en yüksek seviyelere ulaştığını vurguladı. Asya’daki kapanışlar, özellikle Hong Kong’un yüzde 13,46’lık düşüşü, bu paniğin boyutlarını gözler önüne serdi.
Avrupa’da Çöküş: DAX Yüzde 10 Düştü
Avrupa borsaları, haftaya Asya’daki sert satışların gölgesinde başladı. Almanya’da DAX Endeksi yüzde 10 düşüşle açılırken, gün içinde kaybını yüzde 7’ye indirdi. İngiltere’de FTSE100 yüzde 6, Fransa’da CAC 40 yüzde 7, STOXX Europe Endeksi ise yüzde 6,2 geriledi. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in “Karşılık vermeye hazırız” açıklaması, bölgenin misilleme hazırlığında olduğunu gösteriyor. Analistler, AB’nin ABD ithalatına yönelik karşı yaptırımları onaylamasının an meselesi olduğunu ve bu durumun piyasalardaki baskıyı artırabileceğini belirtti. Avrupa’daki bu çöküş, Trump tarifelerinin transatlantik ticarete vurduğu darbeyi net bir şekilde ortaya koyuyor.
Türkiye ve Küresel Piyasalarda Son Durum
Borsa İstanbul’da BIST 100, küresel satış dalgasından kaçamadı ve güne yüzde 2,8 düşüşle 9117 puandan başladı. Cuma günü yüzde 1,10 kayıpla 9.379,83’ten kapanan endeks, yeni haftada da baskı altında. Dolar/TL ise 38,0070 seviyesinde işlem görüyor. Küresel çapta ise güvenli liman arayışı hızlandı: ABD 10 yıllık tahvil faizi yüzde 3,94’e, altın ons fiyatı 3 bin 23 dolara, Brent petrol ise 63,8 dolara geriledi. Fed Başkanı Jerome Powell’ın “Tarifeler enflasyonu yükseltebilir” uyarısı, Mayıs’ta faiz indirimi beklentisini yüzde 53’e taşırken, yıl sonuna kadar 4 indirim öngörüsü güçlendi. Bitcoin ve Ethereum da sırasıyla 77 bin 600 dolar ve 1.575 dolara düşerek kripto piyasasındaki paniği yansıttı.
Yorumlar
Kalan Karakter: