Türkiye’de kentsel dönüşümün hızlandırılması için atılması gereken adımları aşağıdaki şekilde sıralamak mümkün:
1- Finansman Sorunlarına Çözüm
2- Mülkiyet ve Hukuki Engellere Çözüm
3- Bürokrasi ve İdari Süreçlere Çözüm
4- Ekonomik Koşullara ve İnşaat Krizlerine Çözüm
5- Sosyal ve Kültürel Dirence Çözüm
6- Planlama ve Strateji Eksikliklerine Çözüm
FinansmanSorunlarına Çözüm
Alan bazlı kendi Maliyeti Kendi İçinden Çıkan Kentsel Dönüşüm’e (KEFKED) geçilmeli
Mümkün olan yerlerde vatandaşı borçlandırmadan, konfor alanlarından feragat etmeleri sağlanarak (Örnek %20 oranlarında küçültülerek) kentsel dönüşüme başlanması
Uygun faizli ve uzun vadeli kredi paketleri hazırlanmalı.
Devlet ve belediyelerin, kira yardımı ve taşınma desteğini artırması.
Kentsel Dönüşüm Kredisi miktarları her 6 ayda bir günün şartlarına göre güncellenmelidir.
Vatandaşa uzun vadeli düşük faizli Kentsel Dönüşüm Kredisi 2 yıl ödemesiz ve 240 ay olarak düzenlenmelidir.
Gayrimenkul üretimi yapan müteahhitler için uzun vadeli konut kiralama sistemi ile muafiyet ve
teşvikler sağlanmalıdır.
Kamu- Özel işbirliği ile Kentsel Dönüşüm Fonu kurulabilir; bu fon ile müteahhit havuz sistemi kurularak hem müteahhitlere hem vatandaşlara düşük maliyetli Finansman finansman sağlar
Mülkiyet ve Hukuki Engellere Çözüm
Kat maliklerinin anlaşmasını kolaylaştırmak için çoğunluk kararı oranı düşürülebilir (Örneğin 2/3
oranı yerine %50 + 1 gibi )
Uzayan davaların önüne geçmek için Kentsel Dönüşüm Özel Mahkemeleri kurulabilir.
İmar Planlarında dönüşüm öncelikli bölgeler için daha esnek ve hızlı revizyon mekanizmaları getirilmeli.
Riskli binalar veya riskli alanlarda kiralama ve satış işlemleri yasaklanmalı.
Kentsel Dönüşüm sürecinde Belediyeler arabuluculuk görevi üstlenerek tek elden vatandaşa hizmet sunulmalıdır.
Bürokrasi ve İdari Süreçlere Çözüm
Çok geniş bir alanı ve nüfusu etkilediğinden Afet ve Şehircilik Bakanlığı kurulmalı
Tüm süreçleri tek merkezde toplayan ‘tek durak ofis’ (one-stop office) uygulaması getirilmeli
E devlet üzerinden dijital izin ve ruhsat sistemi yaygınlaştırılmalı
Belediyeler ve Bakanlık arasında koordinasyon platformları kurulmalı, yetki karmaşası giderilmeli
Belediyelerde proje ve ruhsat bölümündeki görevli teknik personeller, yönetmelikler konusunda kesin eğitilmeli, bürokrasiyi çoğaltan değil azaltan ortak uygulamalara geçilmeli
Günümüz şartlarına göre 6306 sayılı madde yenidenyazılmalı, Planlı Alanlar Tip Yönetmeliğinde yorum
çarpıklığına neden olmayacak net cümleler kullanılmalı ve Alan Bazlı Kentsel Dönüşümü Teşvik edecek maddeler eklenmelidir.
Özellikle 2000 yılı öncesi yapılan binalar başta olmak üzere ilgili belediyeler tarafından binaların güvenli olup olmadığının incelenerek resmi raporunun düzenlenmesi zorunlu hale getirilmelidir.
Enerji kimlik belgesi istenen binalar başta olmak üzere tadilat yapılacak binalarda tadilat ruhsatı ve enerji kimlik belgesi vermeden önce mevcut binanın olası bir doğal afete, depreme karşı güvenli olup olmadığının resmi raporlanması zorunlu olmalıdır
Yapılacak kentsel dönüşüm çalışmalarında şehir merkezlerini rahatlatıcı ve daha düzenli hale getirmek için emsal ve imar transferleri yasal olarak düzenlenmelidir
Belediyeler mutlaka dar gelirli vatandaşlar için sosyal konut üretmelidir.
Ekonomik Koşullara ve İnşaat Krizlerine Çözüm
Kesinlikle kentsel dönüşüm inşaatlarında inşaat bitirme sigorta zorunluluğu getirilmeli
Kentsel dönüşüm inşaatlarında kullanılacak olan malzemelere de KDV ve SGK indirimi sağlanmalı
Deprem ve Doğal Afetlerden kaynaklı Kentsel Dönüşüm çalışmaları ve Binaların riskli alanların dönüşümü için ayrı bir
Kentsel Dönüşüm Finansman Bankası kurulmalıdır
Uzun vadeli ve öngörülebilir ekonomik istikrar politikaları inşaat sektörüne güven verir
Müteahhitlerin riskini azaltmak için devlet destekli sigorta ve garanti sistemi oluşturulmalı
İnşaat malzemelerinde yerli üretim ve rekabet artırıcı teşvikler sağlanmalı
Sosyal ve Kültürel Dirence Çözüm
Vatandaşlarla şeffaf iletişim kurulmalı; hak kaybı yaşamayacakları güvence altına alınmalı
Mahalle dokusunu koruyacak, yerinde dönüşüm öncelik haline getirilmeli
İnsanların kaygılarını gidermek için ilgili meslek odaları, siyasi partiler, mülkiyet sahipleri, STK’lar ile katılımcı planlama toplantıları düzenlenmeli ve sürece dahil edilmelidir.
Kentsel Dönüşüm siyasi bir mesele olarak ele alınmadan, vatandaşın can ve mal güvenliğini ön plana alan doğru bilgi akış
sağlanmalıdır.
Sonuç Türkiye’de Kentsel Dönüşüm, sadece ‘eski binayı yıkıp yenisini yapmak’ değil; şehirlerin geleceğini planlamak anlamına gelmesi gerekmektedir.
Bu yüzden öze dönük zihinsel dönüşüm ile finans, hukuk, sosyal boyut, planlama ve vatandaş katılımı birlikte düşünülmelidir.
Yorumlar
Kalan Karakter: